آیا تاکنون اندیشیده‌اید که چگونه می‌توان سلامت اقتصادی یک کشور را سنجید؟ یکی از ابزارهای کلیدی در این زمینه، شاخص مدیران خرید (PMI) بخش تولیدی است. این شاخص، نبض تپنده فعالیت‌های صنعتی را به تصویر می‌کشد و نشان‌دهنده روندهای اقتصادی در بخش تولید می‌باشد. با درک صحیح از این شاخص، می‌توان به تحلیل‌های دقیق‌تری در بازارهای مالی، از جمله فارکس و کریپتو دست یافت.
در این مقاله، قصد داریم به‌صورت جامع به معرفی شاخص مدیران خرید (PMI) بخش تولیدی بپردازیم و نقش آن را در تحلیل‌های اقتصادی و تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری بررسی کنیم. با ما در ستارگان ترید همراه باشید تا به عمق این شاخص پی ببریم و دریابیم چگونه می‌توان از آن برای پیش‌بینی روندهای بازار استفاده کرد.
فهرست مطالب
- تاریخچه و توسعه PMI
- نحوه شکل‌گیری شاخص PMI
- مؤسسات معتبر منتشرکننده PMI
- توسعه PMI در کشورهای مختلف
- اجزای تشکیل‌دهنده شاخص مدیران خرید
- سفارشات جدید
- سطح تولید
- میزان اشتغال
- زمان تحویل تأمین‌کنندگان
- موجودی انبارها
- روش محاسبه PMI
- وزن‌دهی به هر یک از اجزا
- تفسیر نتایج شاخص مدیران خرید
- اهمیت شاخص مدیران خرید در تحلیل‌های اقتصادی
- نقش PMI به‌عنوان شاخص پیشرو در پیش‌بینی رشد اقتصادی
- تأثیر PMI بر تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاران و تحلیلگران
- ارتباط PMI با شاخص‌های اقتصادی دیگر مانند تولید ناخالص داخلی (GDP)
- کاربردهای شاخص مدیران خرید در بازارهای مالی
- تأثیر PMI بر نرخ ارزها
- مثال‌هایی از واکنش بازار به تغییرات PMI
- جمع‌بندی شاخص مدیران خرید
تاریخچه و توسعه PMI
شاخص مدیران خرید (PMI) یکی از مهم‌ترین شاخص‌های اقتصادی است که وضعیت فعالیت‌های بخش تولید را نشان می‌دهد. در این بخش، به بررسی تاریخچه و توسعه این شاخص می‌پردازیم.
نحوه شکل‌گیری شاخص PMI
شاخص PMI برای نخستین بار در سال ۱۹۳۱ توسط مؤسسه مدیریت تأمین (ISM) در ایالات متحده معرفی شد. این شاخص با هدف ارائه تصویری دقیق از وضعیت اقتصادی بخش تولید ایجاد گردید و از آن زمان تاکنون به‌صورت ماهانه منتشر می‌شود. در ابتدا، این شاخص تنها به بررسی فعالیت‌های تولیدی می‌پرداخت، اما با گذشت زمان و توسعه اقتصاد، شاخص‌های مشابهی برای بخش‌های خدمات و ساخت‌وساز نیز تدوین شدند.
مؤسسات معتبر منتشرکننده PMI
امروزه، چندین مؤسسه معتبر در سطح جهان به انتشار شاخص PMI می‌پردازند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مؤسسه مدیریت تأمین (ISM): این مؤسسه آمریکایی که در سال ۱۹۱۵ تأسیس شد، مسئولیت انتشار شاخص PMI در ایالات متحده را بر عهده دارد. گزارش‌های ماهانه ISM شامل اطلاعاتی درباره سفارشات جدید، تولید، اشتغال، تحویل تأمین‌کنندگان و موجودی انبارها است.
- S&P Global: این مؤسسه بین‌المللی، شاخص‌های PMI را برای بیش از ۴۰ کشور در سراسر جهان منتشر می‌کند. داده‌های S&P Global بر اساس نظرسنجی از مدیران خرید در بخش‌های مختلف اقتصادی جمع‌آوری می‌شود و به تحلیلگران و سرمایه‌گذاران در درک بهتر وضعیت اقتصادی کشورها کمک می‌کند.
توسعه PMI در کشورهای مختلف
شاخص PMI ابتدا در ایالات متحده معرفی شد، اما به‌تدریج در سایر کشورها نیز مورد استفاده قرار گرفت. امروزه، بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه، شاخص‌های PMI خود را دارند که توسط مؤسسات محلی یا بین‌المللی منتشر می‌شوند. برای مثال، در چین، شاخص PMI توسط اداره ملی آمار (NBS) منتشر می‌شود و در کشورهای اروپایی نیز مؤسسات مختلفی به انتشار این شاخص می‌پردازند.
توسعه شاخص PMI در کشورهای مختلف، امکان مقایسه وضعیت اقتصادی آن‌ها را فراهم می‌کند و به سیاست‌گذاران و تحلیلگران در اتخاذ تصمیمات مناسب کمک می‌نماید.
بیشتر بخوانید :
اجزای تشکیل‌دهنده شاخص مدیران خرید
شاخص مدیران خرید (PMI) بخش تولیدی یکی از مهم‌ترین شاخص‌های اقتصادی است که وضعیت فعالیت‌های تولیدی را در یک کشور نشان می‌دهد. این شاخص از پنج مؤلفه اصلی تشکیل شده است که هر کدام نقشی کلیدی در تعیین وضعیت اقتصادی ایفا می‌کنند. در ادامه به بررسی هر یک از این اجزا می‌پردازیم.
سفارشات جدید
سفارشات جدید نشان‌دهنده میزان تقاضای مشتریان برای محصولات تولیدی در یک بازه زمانی مشخص است. افزایش سفارشات جدید معمولاً به معنای رشد تقاضا و بهبود شرایط اقتصادی است، در حالی که کاهش آن ممکن است نشان‌دهنده رکود یا کاهش تقاضا باشد. این مؤلفه به‌عنوان یکی از پیشروترین شاخص‌ها در PMI محسوب می‌شود، زیرا تغییرات در سفارشات جدید می‌تواند نشان‌دهنده تغییرات آتی در تولید و اشتغال باشد.
سطح تولید
سطح تولید به میزان کالاها و محصولاتی اشاره دارد که در یک دوره زمانی مشخص تولید می‌شوند. این مؤلفه نشان‌دهنده ظرفیت تولیدی و بهره‌وری کارخانه‌ها است. افزایش سطح تولید معمولاً نشان‌دهنده بهبود شرایط اقتصادی و افزایش تقاضا است، در حالی که کاهش آن ممکن است به معنای کاهش تقاضا یا مشکلات در زنجیره تأمین باشد.
میزان اشتغال
میزان اشتغال به تعداد افرادی اشاره دارد که در بخش تولیدی مشغول به کار هستند. افزایش اشتغال معمولاً نشان‌دهنده رشد اقتصادی و افزایش تولید است، در حالی که کاهش آن ممکن است نشان‌دهنده رکود اقتصادی یا کاهش تقاضا باشد. این مؤلفه می‌تواند تأثیر مستقیمی بر نرخ بیکاری و وضعیت کلی اقتصادی داشته باشد.
زمان تحویل تأمین‌کنندگان
زمان تحویل تأمین‌کنندگان به مدت زمانی اشاره دارد که تأمین‌کنندگان برای تحویل مواد اولیه و قطعات به تولیدکنندگان نیاز دارند. افزایش زمان تحویل ممکن است نشان‌دهنده مشکلات در زنجیره تأمین یا افزایش تقاضا باشد، در حالی که کاهش آن می‌تواند به معنای بهبود کارایی زنجیره تأمین یا کاهش تقاضا باشد. این مؤلفه می‌تواند نشان‌دهنده فشارهای تورمی نیز باشد، زیرا تأخیر در تحویل ممکن است منجر به افزایش قیمت‌ها شود.
موجودی انبارها
موجودی انبارها به میزان کالاها و مواد اولیه‌ای اشاره دارد که در انبارهای تولیدکنندگان نگهداری می‌شود. افزایش موجودی انبارها ممکن است نشان‌دهنده کاهش تقاضا یا پیش‌بینی افزایش تقاضا در آینده باشد، در حالی که کاهش موجودی ممکن است نشان‌دهنده افزایش تقاضا یا مشکلات در تأمین مواد اولیه باشد. این مؤلفه می‌تواند به تولیدکنندگان در برنامه‌ریزی تولید و مدیریت زنجیره تأمین کمک کند.
در مجموع، هر یک از این مؤلفه‌ها نقشی حیاتی در تعیین شاخص PMI بخش تولیدی دارند و تحلیل آن‌ها می‌تواند به درک بهتری از وضعیت اقتصادی و تصمیم‌گیری‌های استراتژیک کمک کند.
روش محاسبه PMI
شاخص مدیران خرید (PMI) ابزاری مهم برای سنجش سلامت اقتصادی بخش تولید است. در این بخش، به زبانی ساده و ملموس، روش محاسبه PMI، وزن‌دهی اجزا و تفسیر نتایج آن را بررسی می‌کنیم.
شاخص PMI بر اساس نظرسنجی‌های ماهانه از مدیران خرید در بخش‌های مختلف اقتصادی محاسبه می‌شود. این نظرسنجی‌ها شامل سؤالاتی درباره تغییرات در مؤلفه‌های کلیدی مانند سفارشات جدید، سطح تولید، میزان اشتغال، زمان تحویل تأمین‌کنندگان و موجودی انبارها است. هر مدیر خرید می‌تواند یکی از سه گزینه را برای هر مؤلفه انتخاب کند: بهبود، بدون تغییر یا بدتر شدن. برای محاسبه PMI، از فرمول زیر استفاده می‌شود:
PMI = (P1 × 1) + (P2 × 0.5) + (P3 × 0)
که در آن:
- P1: درصد پاسخ‌هایی که بهبود را گزارش می‌کنند
- P2: درصد پاسخ‌هایی که بدون تغییر را گزارش می‌کنند
- P3: درصد پاسخ‌هایی که بدتر شدن را گزارش می‌کنند
این فرمول نشان می‌دهد که پاسخ‌های مثبت (بهبود) بیشترین تأثیر را در شاخص دارند، در حالی که پاسخ‌های بدون تغییر تأثیر کمتری دارند و پاسخ‌های منفی (بدتر شدن) تأثیری در افزایش شاخص ندارند.
وزن‌دهی به هر یک از اجزا
هر یک از مؤلفه‌های مورد بررسی در نظرسنجی PMI دارای وزن مشخصی هستند که در محاسبه شاخص نهایی تأثیرگذار است. این وزن‌ها ممکن است بسته به مؤسسه منتشرکننده PMI متفاوت باشند، اما به طور کلی، وزن‌دهی معمولاً به‌صورت زیر است:
- سفارشات جدید: ۳۰٪
- سطح تولید: ۲۵٪
- میزان اشتغال: ۲۰٪
- زمان تحویل تأمین‌کنندگان: ۱۵٪
- موجودی انبارها: ۱۰٪
این وزن‌دهی نشان‌دهنده اهمیت نسبی هر مؤلفه در تعیین شاخص کلی PMI است. برای مثال، سفارشات جدید به‌عنوان پیشروترین شاخص در نظر گرفته می‌شود و وزن بیشتری دارد، زیرا افزایش در سفارشات جدید معمولاً نشان‌دهنده افزایش تولید و اشتغال در آینده است.
تفسیر نتایج شاخص مدیران خرید
شاخص PMI معمولاً در مقیاسی از ۰ تا ۱۰۰ گزارش می‌شود. تفسیر مقادیر این شاخص به‌صورت زیر است:
- PMI بالای ۵۰: نشان‌دهنده انبساط (رشد) در بخش تولید است. هرچه این عدد بالاتر باشد، میزان رشد بیشتر است.
- PMI برابر با ۵۰: نشان‌دهنده عدم تغییر در وضعیت بخش تولید است؛ یعنی نه رشد و نه کاهش.
- خانه سرمایه
- PMI زیر ۵۰: نشان‌دهنده انقباض (کاهش) در بخش تولید است. هرچه این عدد کمتر باشد، میزان کاهش بیشتر است.
به‌عنوان مثال، اگر شاخص PMI برای یک ماه معین ۵۵ باشد، این به معنای رشد قابل‌توجهی در فعالیت‌های تولیدی نسبت به ماه قبل است. از سوی دیگر، اگر این شاخص ۴۵ باشد، نشان‌دهنده کاهش فعالیت‌های تولیدی است که ممکن است به رکود اقتصادی منجر شود.
در مجموع، شاخص PMI ابزاری مفید برای ارزیابی سریع وضعیت اقتصادی است و تحلیل آن می‌تواند به تصمیم‌گیری‌های استراتژیک در حوزه‌های مختلف کمک کند.
بیشتر بخوانید:
اهمیت شاخص مدیران خرید در تحلیل‌های اقتصادی
شاخص مدیران خرید (PMI) یکی از ابزارهای کلیدی در تحلیل‌های اقتصادی است که به درک بهتر وضعیت فعلی و پیش‌بینی روندهای آتی اقتصاد کمک می‌کند. در این بخش، به بررسی نقش PMI به‌عنوان شاخص پیشرو در پیش‌بینی رشد اقتصادی، تأثیر آن بر تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاران و تحلیلگران، و ارتباط آن با شاخص‌های اقتصادی دیگر مانند تولید ناخالص داخلی (GDP) می‌پردازیم.
نقش PMI به‌عنوان شاخص پیشرو در پیش‌بینی رشد اقتصادی
PMI به‌عنوان یک شاخص پیشرو، تغییرات آتی در فعالیت‌های اقتصادی را نشان می‌دهد. این شاخص بر اساس نظرسنجی‌های ماهانه از مدیران خرید در بخش‌های تولیدی و خدماتی محاسبه می‌شود و اطلاعاتی درباره سفارشات جدید، سطح تولید، اشتغال، زمان تحویل تأمین‌کنندگان و موجودی انبارها ارائه می‌دهد. مقادیر بالای PMI (بالاتر از ۵۰) نشان‌دهنده انبساط اقتصادی و مقادیر پایین‌تر از ۵۰ نشان‌دهنده انقباض اقتصادی است. به‌عنوان مثال، افزایش در سفارشات جدید می‌تواند نشان‌دهنده افزایش تقاضا و به‌تبع آن رشد اقتصادی در آینده باشد.
تأثیر PMI بر تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاران و تحلیلگران
سرمایه‌گذاران و تحلیلگران از PMI برای ارزیابی سلامت اقتصادی و پیش‌بینی روندهای آتی استفاده می‌کنند. مقادیر بالای PMI ممکن است نشان‌دهنده افزایش فعالیت‌های اقتصادی و فرصت‌های سرمایه‌گذاری باشد، در حالی که مقادیر پایین‌تر می‌تواند هشداری برای رکود اقتصادی باشد. به‌عنوان مثال، اگر PMI نشان‌دهنده رشد در بخش تولید باشد، سرمایه‌گذاران ممکن است به سرمایه‌گذاری در شرکت‌های تولیدی تمایل بیشتری نشان دهند. همچنین، بانک‌های مرکزی ممکن است بر اساس نتایج PMI تصمیمات خود را در مورد سیاست‌های پولی تنظیم کنند.
ارتباط PMI با شاخص‌های اقتصادی دیگر مانند تولید ناخالص داخلی (GDP)
PMI و تولید ناخالص داخلی (GDP) هر دو شاخص‌هایی برای سنجش وضعیت اقتصادی هستند، اما تفاوت‌هایی در نحوه محاسبه و کاربرد آن‌ها وجود دارد. در حالی که GDP به‌صورت فصلی منتشر می‌شود و گذشته‌نگر است، PMI به‌صورت ماهانه منتشر می‌شود و به‌عنوان شاخصی پیشرو محسوب می‌شود. تغییرات در PMI معمولاً با تغییرات در GDP همبستگی دارد. به‌عنوان مثال، کاهش مداوم در PMI می‌تواند نشان‌دهنده کاهش رشد GDP در آینده باشد؛ بنابراین، تحلیلگران از PMI برای پیش‌بینی تغییرات در GDP و سایر شاخص‌های اقتصادی استفاده می‌کنند.
کاربردهای شاخص مدیران خرید در بازارهای مالی
معامله‌گران فارکس از PMI به‌عنوان یک شاخص پیشرو برای سنجش سلامت اقتصادی کشورها استفاده می‌کنند. این شاخص اطلاعاتی درباره سفارشات جدید، سطح تولید، اشتغال، زمان تحویل تأمین‌کنندگان و موجودی انبارها ارائه می‌دهد که می‌تواند نشان‌دهنده روندهای آتی اقتصادی باشد. مقادیر بالای PMI (بالاتر از ۵۰) نشان‌دهنده انبساط اقتصادی و مقادیر پایین‌تر از ۵۰ نشان‌دهنده انقباض اقتصادی است. معامله‌گران با تحلیل این داده‌ها می‌توانند تصمیمات آگاهانه‌تری در مورد خرید یا فروش ارزهای مختلف بگیرند.
تأثیر PMI بر نرخ ارزها
PMI تأثیر مستقیمی بر نرخ ارزها دارد. افزایش PMI نشان‌دهنده بهبود وضعیت اقتصادی و احتمال افزایش نرخ بهره توسط بانک مرکزی است که می‌تواند منجر به تقویت ارز مربوطه شود. در مقابل، کاهش PMI ممکن است نشان‌دهنده رکود اقتصادی و کاهش نرخ بهره باشد که می‌تواند به تضعیف ارز منجر شود. به‌عنوان مثال، اگر PMI ایالات متحده افزایش یابد، انتظار می‌رود دلار آمریکا در برابر سایر ارزها تقویت شود.
مثال‌هایی از واکنش بازار به تغییرات PMI
تغییرات غیرمنتظره در PMI می‌تواند واکنش‌های سریع و شدیدی در بازار فارکس ایجاد کند. برای مثال، در سال ۲۰۲۰، کاهش شدید PMI در بسیاری از کشورها به دلیل پاندمی کووید-۱۹ منجر به تضعیف ارزهای مربوطه شد. همچنین، افزایش غیرمنتظره PMI در یک کشور می‌تواند منجر به تقویت ارز آن کشور شود، زیرا نشان‌دهنده بهبود شرایط اقتصادی و افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران است.
جمع‌بندی شاخص مدیران خرید
شاخص مدیران خرید (PMI) یکی از ابزارهای کلیدی برای ارزیابی وضعیت اقتصادی یک کشور است که به‌عنوان یک شاخص پیشرو، روندهای آتی در بخش تولید را نشان می‌دهد. این شاخص شامل مؤلفه‌هایی مانند سفارشات جدید، سطح تولید، میزان اشتغال، زمان تحویل تأمین‌کنندگان و موجودی انبارها است که هرکدام نقش مهمی در تحلیل شرایط اقتصادی دارند. PMI نه‌تنها در پیش‌بینی رشد اقتصادی و تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاران نقش دارد، بلکه ارتباط نزدیکی با شاخص‌های کلان اقتصادی مانند تولید ناخالص داخلی (GDP) دارد و می‌تواند روندهای بازارهای مالی، به‌ویژه فارکس را تحت تأثیر قرار دهد.